www.schwiebus.pl

:: Kronika ¦l±ska Jakuba Schickfusa
Wiadomo¶æ dodana przez: schwiebu (2009-02-24 20:48:09)

W 2006 roku wpad³a mi w rêce kopia 27 rozdzia³u Kronik ¦l±skich Jakuba Schickfusa po¶wiêcona w tej czê¶ci opisowi naszego miasta - jego historii, ustrojowi, wygl±dowi ¦wiebodzina z prze³omu XVI i XVII. Dzi¶ mamy okazjê przekonaæ siê jak w oryginale i w ca³o¶ci wygl±da dzie³o Schickfusa. To cenne wydawnictwo licz±ce sobie ponad 380 lat jest najnowszym nabytkiem Muzeum Regionalnego w ¦wiebodzinie.

Zakup starodruku Jakuba Schickfusa ze ¦wiebodzina jest istotnym wydarzeniem w historii naszego regionalnego muzealnictwa i by³ mo¿liwy dziêki hojnemu dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. ¦wiebodziñskie Muzeum zorganizowa³o w zwi±zku z tym zakupem specjaln± wystawê, a wszystkich zainteresowanych zaprasza w czwartek 19 marca na godz. 17.00 na wyk³ad dra Jaros³awa Kuczera z Uniwersytetu Zielonogórskiego po¶wiêcony osobie Jakuba Schickfusa i jego kronice.

 wiêcej



Nev vermehrete Schlesische Chronica (Kronika ¦l±ska) sk³ada siê z czterech ksi±g. Pierwsza – liber regum – po¶wiêcona jest dziejom ca³ego ¦l±ska od czasów najdawniejszych do 1618, druga – liber ducum – historii poszczególnych linii ksi±¿êcych, trzecia – liber rerum – historii ko¶cio³a, s±downictwa, ustroju i administracji – czwarta – liber civitatum – opisowi geograficznemu ¦l±ska, ludno¶ci, miastom w tym obszerne informacje nt. ¦wiebodzina.

Wystawa "Kronika ¦l±ska Jakuba Schickfusa" prezentuje nowy cenny nabytek Muzeum - starodruk z 1625 roku. Zakup mo¿liwy by³ dziêki dofinansowaniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Na ekspozycji pokazujemy dzie³o stanowi±ce wa¿ny element dziedzictwa kulturowego obszaru ¶wiebodziñskiego.

Autor urodzi³ siê w ¦wiebodzinie, fakt ten czêsto podkre¶la³ tytu³uj±c siê - Jacocbo Schickfusio Suebusiensi. Ukoñczy³ studia z dziedziny prawa i filozofii na Uniwerytecie Viadrina we Frankfurcie n. Odr±, gdzie równie¿ obroni³ doktorat w roku 1612. Jest autorem prac prawniczych i filozoficznych, ale najbardziej znacz±cym jego dzie³em jest Kronika ¦l±ska. Starodruk zawiera wiele historycznych informacji na temat ¦l±ska opartych w du¿ej mierze na pracy Gentis Silesiae Annales J. Cureusa. Jednak najistotniejszy walor stanowi± opisy dotycz±ce ¦wiebodzina. Znajduj± siê one w Ksiêdze 4 rozdziale 27, w znacznym stopniu pochodz± z autopsji autora. W ¿adnym dziele do czasów Schickfusa nie podano tylu faktów z dziejów ¦wiebodzina. W zwi±zku z tym do dzi¶ starodruk ten stanowi wiarygodne ¼ród³o do badañ historii miasta w okresie renesansu.

Na wystawie obok starodruku zaprezentowano tak¿e sylwetkê autora i szczegó³owo omówiono ¶wiebodziñski rozdzia³ Kroniki ¦l±ska. Ekspozycjê uzupe³niaj± inne oryginalne ¶l±skie druki z czasów J. Schickfusa.

Zapraszamy do zwiedzania wystawy, która daje unikaln± mo¿liwo¶æ poznania cennego dzie³a.

W±tki ¶wiebodziñskie w dziele J. Schickfusa „Kronika ¦l±ska” z 1625 r.

 

G³ówne sekwencje po¶wiecone ¦wiebodzinowi znajduj± siê w tomie IV dzie³a ("Von den Städten des Landes Schlesien"), jako jego rozdzia³ 27 pt. "Von der Stadt Schwiebüssen" (ss. 156-166). Na pocz±tku autor wymienia ¼ród³a dotychczasowych informacji o mie¶cie, m.in. wedutê i tekst opisowy z dzie³a G. Brauna i F. Hogenberga "Civitates..." (1618). Bezpo¶redni± znajomo¶æ miasta potwierdza jego szczegó³owy opis, cenny zw³aszcza w prezentacji ko¶cio³a farnego, odbudowanego po niszcz±cym po¿arze w po³owie XVI wieku. Wspomniana jest równie¿, po³o¿ona w pobli¿u, ³aciñska szko³a i jej nauczyciele, której fundatorem odnowionej siedziby w pocz±tkach XVII wieku by³ ojciec autora - burmistrz Bonawentura Schickfus. Opis miasta ujmuje jeszcze: nieistniej±cy obecnie ko¶ció³ ¶w. Anny, dwa przytu³ki, królewski zamek, ratusz, trzy bramy miejskie oraz wygl±d ulic i budynków mieszczan. Najbli¿sze otoczenie wyró¿nia J. Schickfus wspominaj±c J. Nies³ysz, bogate w ryby i wydobywany wówczas z niego ¿wir oraz podkre¶la istotn± w tych czasach rolê uprawy winnej latoro¶li i wyrobu wina w mie¶cie.

Znaczny fragment rozdzia³u po¶wiêcony jest historii politycznej miasta, w którym autor wyró¿nia w³adców g³ogowsko-¿agañskich, tytu³uj±cych siê tak¿e ksi±¿êtami ¦wiebodzina (np. ks. Henryk VI, ks. Henryk X, ks. Henryk XI). W rywalizacji o ksiêstwo g³ogowskie w koñcu XV wieku podkre¶la rolê ks. Jana II ¿agañskiego, który by³ ¿ywotnie zainteresowany posiadaniem ¦wiebodzina i znalaz³ tu znaczne poparcie dla swoich planów.

Schickfus pisze równie¿ o genezie i ewolucji urzêdu starostów ¶wiebodziñskich jako reprezentantów w³adzy zwierzchniej, wyró¿niaj±c zas³u¿on± rodzinê v. Knobelsdorff. Wspomina o radzie miejskiej (i opisuje wczesn± formê herbu miejskiego). Dla podniesienia presti¿u w³asnej rodziny przywo³uje szczegó³owo kariery swoich krewnych - burmistrzów, pastorów i radnych; czêsto cytuje przy tej okazji podnios³e teksty epitafiów im po¶wiêconych.

Kolejnym fragmentem rozdzia³u jest opis wewnêtrznych dziejów miasta, od czasów rywalizacji polsko-brandenburskiej za W³adys³awa £okietka po czasy wspó³czesne autorowi, gdzie wymienione zosta³y najazdy obcych wojsk, po¿ary i inne klêski ¿ywio³owe, przemiany religijne w okresie reformacji, rozwój handlu i rzemios³a; podkre¶lono tu równie¿ popularno¶æ w XVI wieku ¶wiebodziñskiego piwa.

¦wiebodzin wymieniony jest ju¿ we wstêpie odautorskim dzie³a, nastêpnie w krótkim tek¶cie wprowadzaj±cym pastora Joachima Piperusa, który podkre¶la ¶wiebodziñski rodowód autora. Drobne wzmianki o mie¶cie znajduj± siê jeszcze w innych czê¶ciach tomu IV oraz w tomie II.

 Materia³ pochodzi ze strony Muzeum Reionalnego w ¦wiebodzinie - link




adres tej wiadomo¶ci: www.schwiebus.pl/news.php?id=458